شیمی مواد توهم زا

وقتی در مورد توهم صحبت می کنیم، معمولاً آن را به عنوان یک تجربه بصری در نظر می گیریم زیرا آنها شامل دیدن چیزی است که وجود ندارد. اما توهم در واقع می تواند هر تعدادی از حواس پنج گانه شما را درگیر کند: می تواند لامسه، بویایی، چشایی، جسمی یا ترکیبی از اینها باشد.

در حالی که توهم‌ها توسط مواد شیمیایی یا داروهایی که دارای خواص توهم‌زایی هستند، شناخته می‌شوند، می‌توانند با شرایط پزشکی زمینه‌ای مانند صرع و حتی با محرومیت یا تحریک حسی نیز ایجاد شوند.

چه مواد شیمیایی می توانند باعث توهم شوند؟

مواد شیمیایی که باعث ایجاد توهم می شوند، توهم زا یا داروهای توهم زا نامیده می شوند. اگرچه بسیاری از اینها داروهای غیرقانونی هستند، اما توهم می تواند توسط داروهای بیهوش کننده یا قارچ ها و گیاهان حاوی مواد بیوشیمیایی طبیعی نیز ایجاد شود. وسیله نقلیه هر چه که باشد، دو اثر اصلی مواد شیمیایی توهم زا یکسان است: آنها ورودی های حسی را کاهش می دهند یا تقویت می کنند.

مواد شیمیایی توهم زا، عملکردهای متابولیک طبیعی مربوط به نحوه دریافت اطلاعات مغز از ورودی های حسی یا محرک های خارجی را مختل می کنند. توهم زاها با سرکوب سیگنال های عصبی حواس در زمانی که فرد بیدار است کار می کنند. در نتیجه یک گسست ایجاد می شود. سپس بخش آگاه مغز با استفاده از تجربیات گذشته نزدیک به عنوان جایگزینی برای ورودی‌های حسی در زمان حال، به خاطرات آنالوگ حسی دسترسی پیدا می‌کند. اطلاعات در این فرآیند به هم ریخته می شود، اما احساس یا حس تحریک شدن، واقع بینانه است.

این امر نه تنها در مورد توهم زاهای غیرقانونی مانند داروی LSD، بلکه در مورد برخی از داروهای بیهوشی مانند آموباربیتال سدیم نیز رایج است. هنگامی که این دارو تزریق می شود، بیماران ممکن است قبل از عمل جراحی، زمانی که بیهوشی در حال اثرگذاری است، یا پس از جراحی، زمانی که اثر دارو بر روی مغز خودآگاه کاهش می یابد، دچار توهم شوند.

همه آنچه گفته شد، برخی از مواد شیمیایی توهم زا با افزایش یا تقویت ورودی های حسی به جای سرکوب آنها باعث ایجاد توهم می شوند. این اثر در میان بسیاری از انواع قارچ‌های روان‌گردان، مانند قارچ‌های جادویی، رایج است و توسط یک ترکیب توهم‌زای طبیعی به نام سیلوسایبین ایجاد می‌شود.

اما مواد شیمیایی توهم زا، چه به صورت طبیعی و چه ساخته شده باشند، تنها چیزهایی نیستند که باعث ایجاد توهم می شوند. جدای از مواد توهم زا، تعادل شیمیایی در مغز نیز می تواند به طور موقت از طریق ابزارهای مکانیکی مختل شود. اینها هم شامل محرومیت حسی، مانند قرار گرفتن در یک اتاق تاریک و عایق صدا و هم تحریک بیش از حد حسی، مانند قرار گرفتن در معرض صداهای بلند و نورهای درخشان و چشمک زن هستند.

داروهای بیهوشی، مانند آموباربیتال سدیم، اغلب بیماران را قبل یا بعد از جراحی دچار توهم می کنند

چه چیزی باعث توهم در یک فرد می شود؟

توهم زمانی اتفاق می‌افتد که بین ورودی‌های حسی (محرک‌های بیرونی) و روشی که مغز اطلاعات را پردازش می‌کند، گسست وجود داشته باشد. آنها می توانند یا با کاهش ورودی های حسی به طوری که مغز مجبور به بیرون کشیدن آنالوگ های حسی از خاطرات باشد، یا با افزایش ورودی های حسی به نقطه ای که مغز تحت فشار قرار می گیرد، ایجاد شود. مواد مخدر، محرک های فیزیکی، شرایط پزشکی و بیماری های روانی همگی می توانند باعث توهم شوند.

ما قبلاً به چگونگی ایجاد توهم مواد مخدر نگاه کرده‌ایم، بنابراین در اینجا نگاهی داریم به این که چگونه آنها می‌توانند از راه‌های دیگر ایجاد شوند:

محرومیت یا تحریک حسی

محرومیت یا تحریک حسی یک راه مکانیکی برای ایجاد توهم است. هیچ ماده توهم زا دخیل نیست. چه قرار دادن شخصی در یک اتاقک محرومیت حسی یا قرار دادن او در معرض نورهای چشمک زن و صداهای بلند، نکته این است که ورودی های حسی او را سرکوب یا تحت الشعاع قرار دهید.

وقتی این اتفاق می افتد، نوعی اتصال کوتاه در پردازش اطلاعات مغز رخ می دهد و این همان چیزی است که باعث ایجاد توهم می شود.

شرایط پزشکی و فیزیکی

راه دیگری که باعث ایجاد توهم می شود از طریق شرایط پزشکی از قبل موجود مانند صرع است که تعادل طبیعی الکتروشیمیایی مغز را مختل می کند.

توهمات صرعی به این بستگی دارد که کدام قسمت از مغز تحت تأثیر تشنج قرار گرفته یا اشتباه می کند. بیماران صرعی ممکن است احساس جدا شدن از بدن خود کنند و همچنین ممکن است توهمات چشایی، شنوایی یا بصری را تجربه کنند. قبل یا در طول حملات صرع، بیمار ممکن است لکه های روشن یا فلاش های نور تند را ببیند.

توهمات همچنین می تواند ناشی از تب بالا باشد که پاسخ بدن به التهاب است و می تواند باعث سردرگمی ذهنی شود. توهمات ناشی از تب بیشتر در بین کودکان خردسالی که به دلیل داشتن دمای بسیار بالا دچار تشنج می شوند، شایع است.

سایر شرایط پزشکی و فیزیکی که می توانند باعث توهم شوند عبارتند از:

• میگرن
• انزوای اجتماعی به ویژه در میان سالمندان
• ناشنوایی، نابینایی یا مشکلات بینایی
• بیماری های پایانی، مانند مرحله 3 HIV (ایدز)، سرطان مغز یا نارسایی کلیه و کبد

بیماری های روانی

انواع مختلفی از بیماری های روانی دارای توهمات همراه هستند که ممکن است شامل توهمات شنوایی، بینایی، بویایی، گوارشی، لمسی یا جسمی باشد.

به عنوان مثال، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است توهمات شنیداری یا بصری را تجربه کنند. تحقیقات نشان می دهد که این به دلیل تعدیل فعالیت گامای تالاموکورتیکال توسط ورودی حسی خارجی مختل شده است. وقتی این اتفاق می‌افتد، مغز از مکانیسم‌های توجه برای تکمیل کمبود ورودی حسی استفاده می‌کند، شبیه به نحوه عملکرد مواد شیمیایی توهم‌زا در داروها.

توهم با توهم متفاوت است. به طور معمول، افرادی که دچار توهم می شوند، آگاه هستند که دچار توهم هستند. در مقایسه، افراد متوهم نمی دانند که دچار توهم هستند. هذیان ممکن است شامل توهم باشد یا نباشد.

افراد مبتلا به صرع، انفجارهای فعالیت الکتریکی در مغز خود را تجربه می کنند که می تواند بر سیستم های حسی تأثیر بگذارد و باعث توهم شود.

چه داروهایی توهم زا هستند؟

توهم زاها معمولاً داروهای غیرقانونی هستند، اما برخی از آنها داروهای تنظیم شده با کاربردهای پزشکی هستند. چند نمونه از توهم زاها عبارتند از:

• آموباربیتال سدیم: با تزریق این دارو که نوعی بیهوشی عمومی است، توهم شایع است. بیماران جراحی قبل از به خواب رفتن یا بعد از بیدار شدن توهمات را گزارش می کنند.
• LSD از قارچ ارگوت که روی چاودار رشد می کند: از نظر شیمیایی به نام اسید لیسرژیک دی اتیل آمید با فرمول شیمیایی C20H25N3O شناخته می شود، LSD یکی از قوی ترین مواد توهم زا است. سروتونین را مسدود می کند و بر روی سیستم عصبی سمپاتیک در مغز میانی اثر می گذارد.
• سیلوسایبین از قارچ: این یک داروی روانگردان است که می تواند از بیش از 200 گونه قارچ به دست آید. دارای فرمول شیمیایی C12H17N2O4P است. قوی ترین منابع این روانگردان از گونه های مختلف از جنس قارچ Psilocybe مانند P. azurescens، P. semilanceata و P. cyanescens است.
• تتراهیدروکانابینول (THC) از ماری جوانا: این یکی از 113 کانابینوئید موجود در حشیش است. این ماده روان‌گردان است که باعث ایجاد توهم می‌شود، اگرچه این موارد بسیار نادر هستند. ایزومرهای متعدد یا اشکال مولکولی دارد، اما فرمول شیمیایی آن یکسان است: C21H30O2. با این حال، ماده فعال به ایزومر Delta-9-THC اشاره دارد که دارای نام شیمیایی (-)-trans-Δ9-tetrahydrocannabinol است.
• Ayahuasca: این با نام‌های بسیار دیگری مانند hoasca، aya و yage شناخته می‌شود. Ayahuasca به عنوان چای مصرف می شود و از طریق گیاهان دم آوری حاوی دی متیل تریپتامین (DMT)، یک روانگردان سریع و قوی، همراه با تاک آمازون که از تجزیه DMT در سیستم گوارشی جلوگیری می کند، پردازش می شود.
• دی متیل تریپتامین یا DMT: معمولاً به نام دیمیتری شناخته می شود، این یک ماده شیمیایی آلی طبیعی است که در برخی از گونه های گیاهان انگور آمازون یافت می شود. همچنین می توان آن را به طور مصنوعی سنتز کرد. محصول نهایی یک پودر سفید و کریستالی است که در لوله یا بونگ بخار شده و دود می شود. با ایجاد توهمات قوی که حدود 15 دقیقه طول می کشد، برخی از محققان بر این باورند که مغز زمانی که ما خواب می بینیم DMT تولید می کند، اما نقش دقیقی که DMT در بدن ایفا می کند سال هاست که دانشمندان را دور زده است، بنابراین حکم هنوز در مورد آن مشخص نیست.

سیلوسایبین یک داروی روانگردان طبیعی است که از بیش از 200 گونه قارچ و قارچ به دست می آید.