نام های تجاری مواد شیمیایی
تاریخ ثبت: ۱۷-۰۹-۱۴۰۳
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
نامگذاری مواد شیمیایی: تفاوتها و اهمیت علمی و فرهنگی
نامهای شیمیایی معمولاً از دو منبع مختلف ناشی میشوند: نامهای رایج و نامهای علمی. در حالی که نامهای رایج به عواملی مانند تاریخ و فرهنگ وابستهاند، نامهای شیمیایی دقیقاً بر اساس استانداردهای علمی و اصول نامگذاری جهانی مانند IUPAC (اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی) تعیین میشوند.
در این مقاله، ما به بررسی این دو نوع نامگذاری پرداخته و تفاوتهای میان آنها را توضیح میدهیم. همچنین، برخی از رایجترین مواد شیمیایی و نامهای علمی آنها را بررسی خواهیم کرد.
تفاوت بین نام شیمیایی و نام رایج
نامهای شیمیایی معمولاً براساس ساختار مولکولی ماده و ترکیب عنصری آن طراحی میشوند. این نوع نامگذاری از IUPAC پیروی میکند و تلاش دارد تا یک سیستم استاندارد و جهانی برای شیمی ایجاد کند. در مقابل، نامهای رایج اغلب تحت تأثیر تاریخ، فرهنگ و حتی اسطورهها هستند و میتوانند در زبانهای مختلف و در کشورهای مختلف متفاوت باشند.
مبنای فرهنگی در نامگذاری
برخی از نامهای شیمیایی ریشههای فرهنگی و تاریخی دارند. برای مثال، عنصر جیوه از نام مرکوری گرفته شده است. در اساطیر روم، مرکوری خدای مترجمان و پیامآور خدایان بود. این عنصر، به دلیل خاصیت مایع بودن و رنگ نقرهایاش، به “نقرهای” نیز معروف است.
مبنای علمی در نامگذاری
نامگذاری علمی مواد شیمیایی در قرن نوزدهم با پیشرفتهای علمی از جمله جدول تناوبی و مکانیک کوانتومی به یک استاندارد جهانی تبدیل شد. دیمیتری مندلیف با طراحی جدول تناوبی، امکان پیشبینی کشف عناصر جدید را فراهم کرد و این روش پایهای برای نامگذاری مواد شیمیایی شد.
رایجترین نامهای شیمیایی
در اینجا برخی از مواد شیمیایی رایج همراه با نامهای علمی آنها آورده شده است که اغلب در جستجوهای آنلاین دیده میشوند:
- آب (H₂O):
آب به عنوان یک حلال جهانی شناخته میشود و نقش حیاتی در تنظیم دمای زمین و حمایت از حیات دارد. با وجود نامهای مختلف، از جمله “دی هیدروژن مونو اکسید”، نام رسمی و شیمیایی آن “آب” است. - زنگ (اکسید آهن – Fe₂O₃):
زنگ یک اکسید آهن است که وقتی آهن یا فولاد در معرض رطوبت و هوا قرار میگیرد، تشکیل میشود. این ماده به عنوان ذخیره مغناطیسی برای زمین و در تولید رنگها و لوازم آرایشی کاربرد دارد. - بیکربنات سودا (NaHCO₃):
بیکربنات سودا یا جوش شیرین، مادهای پرکاربرد در آشپزی است و به عنوان کاتالیزور در کپسولهای آتشنشانی نیز استفاده میشود. نام علمی آن “سدیم هیدروژن کربنات” است. - ویتامین A (رتینول):
ویتامین A یک ریزمغذی ضروری برای حفظ سلامت پوست، بینایی و استخوانهاست. این ویتامین در دو شکل پیشساخته و پروویتامین A (مانند بتاکاروتن) در غذاها یافت میشود. - ویتامین C (اسید اسکوربیک – C₆H₈O₆):
ویتامین C یک آنتیاکسیدان محلول در آب است که در مرکبات یافت میشود. این ویتامین میتواند رادیکالهای آزاد را خنثی کند و از آسیب به سلولها جلوگیری کند. - بنزین (C₆H₆):
بنزین یک مخلوط پیچیده از هیدروکربنها است که در سوخت خودروها استفاده میشود. این ترکیب شامل بنزن و دیگر هیدروکربنهاست. - خون (هموگلوبین – C₁₆₉H₂₆₈N₄₄O₆₄S₂Fe):
خون به عنوان یک مایع پیچیده از سلولها، آنتیبادیها و مواد مغذی شناخته میشود. پروتئین موجود در گلبولهای قرمز که اکسیژن را حمل میکند، هموگلوبین نام دارد.
نتیجهگیری
در نهایت، نامهای شیمیایی به ما کمک میکنند تا ساختار و ترکیب یک ماده را دقیقاً شناسایی کنیم، در حالی که نامهای رایج بیشتر تحت تأثیر فرهنگ و تاریخ قرار دارند. آگاهی از تفاوتهای میان این دو نوع نامگذاری به دانشآموزان، پژوهشگران و حتی عموم مردم این امکان را میدهد تا ارتباط بهتری با مواد شیمیایی و کاربردهای آنها برقرار کنند.